به گزارش اقتصاد نیوز، نیروهای روسی روز دوم ژانویه با یک حمله موشکی گسترده به شهرهای کیف و خارکف اوکراین حمله کردند که منجر به کشته شدن حداقل پنج غیرنظامی، زخمی شدن بیش از 100 نفر و آسیب به زیرساخت ها شد. این حادثه نه تنها به دلیل آسیبی که به بار آورد، بلکه به دلیل این واقعیت که نشان داد روسیه در مبارزه خود تنها نیست، قابل توجه بود.
حمله روسیه در آن روز با تسلیحات مجهز به فناوری چین و موشک های کره شمالی انجام شد. در دو سال گذشته، هر دو کشور به تقویت ماشین نظامی مسکو در اوکراین کمک کرده اند. این مقوله بهانه ای شده است تا گروهی از تحلیلگران درباره شکل گیری قدرت های نوظهوری مانند روسیه، چین و ایران صحبت کنند. نیروهایی که به دنبال تغییر نظم جهانی و پایان دادن به هژمونی ایالات متحده هستند. در همین راستا، امور خارجه یادداشتی منتشر کرد. اختاز نیوز این یادداشت را در سه قسمت ترجمه کرده است که قسمت اول در زیر آمده است.
جهان میزبان ائتلاف جدیدی است
به گفته ناظران، روسیه اکنون به تنهایی حداقل 330 هواپیمای بدون سرنشین در هر ماه تولید می‌کند و یک گروه دیده‌بان می‌گوید که با ایران برای ساخت کارخانه پهپاد جدید در روسیه همکاری می‌کند. کره شمالی موشک های بالستیک و بیش از 2.5 میلیون گلوله مهمات را به روسیه ارسال کرد، درست زمانی که ذخایر اوکراین کاهش یافت. چین نیز به نوبه خود به مهم ترین کمک مالی روسیه تبدیل شده است. پکن خرید نفت و گاز روسیه را افزایش داد و میلیاردها دلار به خزانه مسکو ریخت. چین همچنین مقادیر زیادی فناوری نظامی، از نیمه هادی ها و دستگاه های الکترونیکی گرفته تا رادارهای پارازیت و تجهیزات ارتباطی و قطعات جت های جنگنده را به این بازیگر عرضه می کند. سوابق گمرک نشان می دهد که واردات تراشه های کامپیوتری و قطعات تراشه به روسیه علیرغم تحریم های تجاری غرب افزایش یافته است. بیش از نیمی از این کالاها از چین وارد می شود.
ناظران می گویند حمایت محسوس چین، ایران و کره شمالی موقعیت روسیه را در میدان نبرد تقویت کرده و تلاش های غرب برای منزوی کردن مسکو را تضعیف کرده است. با این حال، این همکاری تنها نوک کوه یخ است. همکاری بین این چهار کشور پیش از سال 2022 گسترش یافته بود، اما جنگ به تعمیق روابط اقتصادی، نظامی، سیاسی و فناوری آنها سرعت بخشید. چهار قدرت به طور فزاینده ای در حال شناسایی منافع مشترک و هماهنگی فعالیت های نظامی و دیپلماتیک خود هستند. همگرایی آنها محور جدیدی از تکامل را تعریف می کند – توسعه ای که چشم انداز ژئوپلیتیکی را به طور اساسی تغییر می دهد.
این گروه یک بلوک انحصاری نیست. در عوض، این مجموعه ای از دولت های ناراضی از نظم حاکم است که حول یک هدف مشترک برای تضعیف اصول، قواعد و نهادهایی که زیربنای نظام بین المللی حاکم است گرد هم می آیند. این گروه از کشورها نیز با همکاری خود در حال افزایش توان نظامی خود هستند. کاهش اثربخشی ابزارهای سیاست خارجی ایالات متحده، از جمله تحریم ها؛ این امر توانایی واشنگتن و شرکای آن را برای اجرای قوانین بین المللی مختل کرد. هدف جمعی این گروه از بازیگران ایجاد جایگزینی برای نظم فعلی است که به نظر آنها تحت سلطه ایالات متحده است.
پشت صحنه تعامل ایران، چین و روسیه
بسیاری از ناظران غربی به سرعت پیامدهای هماهنگی چین، ایران، کره شمالی و روسیه را رد کردند. این چهار کشور مطمئناً اختلافات خود را دارند و سابقه بی اعتمادی و شکاف ممکن است نزدیکی روابط آنها را محدود کند. با این حال، هدف مشترک آنها برای تضعیف ایالات متحده و نقش رهبری این بازیگر، پیوند قوی ایجاد می کند.
مدیریت هماهنگی بهتر این کشورها و جلوگیری از اختلال در این محور در نظام جهانی باید از اهداف اصلی سیاست خارجی آمریکا باشد. همکاری بین اعضای این محور تازگی ندارد. چین و روسیه شراکت خود را از پایان جنگ سرد تقویت کرده اند، روندی که پس از الحاق کریمه توسط روسیه در سال 2014 شتاب گرفت. سهم چین از تجارت خارجی روسیه بین سال های 2013 و 2021 از 10 به 20 درصد و بین سال های 2018 تا 2022 روسیه دو برابر شد. در مجموع 83 درصد از واردات تسلیحات چین را تامین کرده است. فناوری روسیه به ارتش چین کمک کرده است تا قابلیت‌های دفاع هوایی، ضد کشتی و زیردریایی خود را بهبود بخشد و چین را به نیروی قدرتمندتری در یک درگیری دریایی بالقوه تبدیل کند.
پکن و مسکو نیز دیدگاه مشترکی را بیان کردند. در اوایل سال 2022، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و شی جین پینگ، رهبر چین، مانیفست مشترکی را امضا کردند که در آن تعهد به مشارکت “نامحدود” بین دو کشور و تاکید بر “نوع جدیدی از روابط بین‌الملل” دادند – به عبارت دیگر، آنها سیستم چندقطبی نامحدود را به عنوان خود تعریف کردند. در همین حال ایران روابط خود را با دیگر اعضای محور تقویت کرد. از زمان آغاز جنگ داخلی در سوریه، ایران و روسیه همکاری نزدیکی با یکدیگر داشته اند. چین با پیوستن به تلاش‌ها و قراردادهای انرژی روسیه با ایران، تلاش‌های خود را برای محافظت از تهران در برابر اثرات تحریم‌های آمریکا افزایش داده است. کره شمالی به نوبه خود چین را متحد اصلی و شریک تجاری خود برای دهه ها می داند و کره شمالی و روسیه روابط گرمی دارند.
اما تهاجم روسیه به اوکراین در سال 2022، نزدیک شدن بین این چهار کشور را به گونه ای تسریع کرد که از روابط تاریخی آنها فراتر رفت. ناظران می گویند مسکو یکی از بزرگترین تامین کنندگان تسلیحات تهران در دو دهه گذشته بوده است و اکنون بزرگترین منبع سرمایه گذاری خارجی این کشور است. صادرات روسیه به ایران در ده ماهه اول سال 2022 27 درصد افزایش یافت. طبق گزارش کاخ سفید، در دو سال گذشته، روسیه اطلاعات بیشتری را با حزب الله و سایر گروه های مقاومت در میان گذاشته است. این در حالی است که روسیه در سال گذشته از عربستان سعودی به عنوان بزرگترین منبع نفت خام چین پیشی گرفت و تجارت بین دو کشور به بیش از 240 میلیارد دلار رسید که یک رکورد محسوب می شود. مسکو همچنین میلیون‌ها دلار از دارایی‌های کره شمالی را که به دلیل تحریم‌های شورای امنیت در بانک‌های روسیه مسدود شده بود، آزاد کرد. چین، ایران و روسیه تمرینات دریایی مشترکی را برای سه سال متوالی در خلیج عمان انجام داده‌اند که آخرین آن در مارس 2024 بود. روسیه همچنین تمرینات دریایی سه جانبه با چین و کره شمالی را پیشنهاد کرد.